Branża IT pozostaje jednym z najszybciej rozwijających się sektorów gospodarczych – tak w Polsce, jak i na świecie. Dynamiczny postęp technologiczny wymusza bowiem na firmach konieczność ciągłego poszukiwania innowacji, tworzenia i wdrażania nowatorskich rozwiązań o wysokim stopniu zaawansowania. To sprawia, że działalność badawczo-rozwojowa stanowi ważny filar firm działających w branży IT i jest szeroko wspierana przez dostępne programy unijne. Jednoznaczne ustalenie zakresu prac B+R dających szanse na skuteczne pozyskanie dofinansowania przez przedsiębiorstwa technologiczne nastręcza jednak uzasadnionych trudności. W tym artykule wyjaśniamy to zagadnienie, wskazując możliwe ścieżki finansowania dla firm IT.
Dlaczego prace badawczo-rozwojowe są istotne dla branży IT?
Za działalność badawczo-rozwojową uznaje się wszelkie działania podejmowane w sposób systematyczny i ukierunkowane na zwiększanie zasobów wiedzy i wykorzystywanie ich w celu tworzenia nowych rozwiązań i zastosowań. Obejmuje to przede wszystkim projektowanie nowych, zmienionych lub udoskonalonych produktów, usług i procesów, a także opracowywanie systemów prototypowych i pilotażowych.
Działalność B+R w istotny sposób determinuje tempo rozwoju i poziom innowacyjności firm. Przedsiębiorstwa technologiczne, które chcą utrzymać silną pozycję na rynku, coraz większy nacisk kładą na sukcesywne rozwijanie oferty i zwiększanie jakości świadczonych usług poprzez projekty badawczo-rozwojowe, upatrując w nich źródła przewagi konkurencyjnej. Istotną zachętą w tym kontekście okazuje się fakt, że przedsiębiorcy prowadzący działalność B+R w swoich firmach mają jednocześnie możliwość skorzystania z atrakcyjnych form wsparcia publicznego, w tym szczególnie dotacji unijnych oraz specjalnych ulg podatkowych.
Jakie korzyści przynoszą prace badawczo-rozwojowe dla sektora IT?
Prace badawczo-rozwojowe są chętnie podejmowane przez firmy z sektora IT, ponieważ coraz więcej przedsiębiorców, obserwując sukcesy i doświadczenia innych firm, przekonuje się, że decyzja ta zwyczajnie się opłaca. W większości przypadków jest to bowiem inwestycja krótkookresowa przynosząca liczne korzyści – obok zysków finansowych również możliwość budowania własnego know-how, wzmacniania innowacyjności i konkurencyjności rynkowej, a także wzrost prestiżu i rozpoznawalności wśród potencjalnych klientów i partnerów biznesowych.
Charakter działalności B+R w branży IT
Trudność precyzyjnego zdefiniowania zakresu działalności B+R w przypadku branży technologicznej powodowana jest przede wszystkim specyfiką pracy firm IT. Z uwagi na jej niematerialne efekty jednoznaczna ocena tego, czy dany projekt kwalifikuje się jako działalność B+R, wymaga często szerszej analizy, nastręczając licznych dylematów.
Wśród prac realizowanych w branży IT, które można bezdyskusyjnie uznać za działalność o charakterze badawczo-rozwojowym, wskazuje się np.:
- wytwarzanie nowych systemów operacyjnych lub języków programowania;
- projektowanie i implementowanie nowych wyszukiwarek wykorzystujących innowacyjne technologie;
- tworzenie nowych lub bardziej wydajnych algorytmów opartych na nowych technikach;
- tworzenie nowych technik szyfrowania lub zabezpieczeń.
Jakie działania IT nie spełniają wytycznych OECD?
W celu ustalenia, czy dane prace mogą być kwalifikowane jako badawczo-rozwojowe, wykorzystuje się ogólnie przyjętą definicję OECD, zgodnie z którą pod terminem działalność B+R kryją się działania podejmowane w obszarze przetwarzania informacji w nowych dziedzinach, np. tworzenie nowych lub znaczące udoskonalanie już istniejących systemów operacyjnych i aplikacji.
Natomiast działania IT niezgodne z wytycznymi OECD to wszelkie czynności związane z oprogramowaniem, które są wykonywane w sposób rutynowy i nie prowadzą w efekcie do postępu naukowego lub technologicznego czy też wyeliminowania niepewności o charakterze technicznym. Zgodnie z tą definicją, za przykładowe działania IT niespełniające wytycznych OECD uznaje się m.in.:
- wytwarzanie aplikacji biznesowych i systemów IT w oparciu o znane metody i dostępne narzędzia informatyczne;
- tworzenie stron internetowych lub oprogramowania z wykorzystaniem istniejących narzędzi;
- wykorzystanie znanych metod kodowania, weryfikacji bezpieczeństwa i testowania integralności danych;
- rutynowe usuwanie błędów w systemach.
Oznacza to, że do prac badawczo-rozwojowych nie zalicza się czynności, które nie skutkują rozwojem technicznym/naukowym ani nie prowadzą do poszerzenia wiedzy z zakresu wytwarzania oprogramowania. Immanentną cechą działalności B+R są bowiem twórczość, niepewny efekt końcowy oraz systematyczność.
Jak wygląda identyfikacja prac B+R w branży technologicznej?
Prawidłowe zidentyfikowanie prac B+R w branży IT to konieczność w sytuacji, gdy przedsiębiorca rozważa możliwość skorzystania z zewnętrznych instrumentów finansowych, takich jak dotacje unijne na projekty badawczo-rozwojowe czy specjalne ulgi związane z prowadzeniem działalności o tym charakterze. Często zdarza się bowiem, że firmy kojarzą projekty B+R wyłącznie z przełomowymi odkryciami technologicznymi czy zaawansowanymi pracami w laboratoriach, nie mając świadomości, że procesy technologiczne realizowane w ich przedsiębiorstwach również wykazują potencjał badawczy, będący podstawą do wnioskowania o dofinansowanie.
Aby zwiększyć szansę na skuteczne pozyskanie dofinansowania ze środków UE, niezbędne okazuje się więc precyzyjne odróżnienie badań przemysłowych i prac rozwojowych od katalogu działań rutynowych, które nie są wystarczająco innowacyjne ani nie prowadzą do poszerzenia wiedzy w obszarze tworzenia oprogramowania.
Perspektywy dofinansowań i ulg dla projektów informatycznych w 2024 roku
Firmy szukające możliwości dofinansowania na prace badawczo-rozwojowe powinny zainteresować się szczególnie modułem B+R dostępnym w ramach Ścieżki SMART. Jest to kluczowy program powołany wraz z Funduszami Europejskimi dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), który realizowany jest na poziomie centralnym. Jego nadrzędnym celem są prace B+R ukierunkowane na opracowywanie innowacyjnych produktów, usług lub technologii, w których zakres wchodzą badania przemysłowe, prace rozwojowe, tworzenie demonstratorów i prototypów, a także testy. Wśród przykładowych wydatków, jakie można uwzględnić w projekcie, znajdują się koszty związane m.in. z:
- wynagrodzeniami dla programistów, naukowców oraz inżynierów;
- materiałami i podzespołami potrzebnymi do budowy prototypów;
- amortyzacją, wynajmem lub leasingiem aparatury badawczej;
- usług podwykonawczych związanych z badaniami.
Maksymalne poziomy dofinansowania unijnego wynoszą 80% wydatków w przypadku badań przemysłowych oraz 60% wydatków na prace rozwojowe.
Warto zwrócić uwagę również na pozadotacyjne formy wsparcia finansowanego, takie jak preferencyjne pożyczki ze środków unijnych o obniżonym oprocentowaniu, które przyznawane są na specjalnych warunkach, dzięki czemu są łatwiej dostępne i atrakcyjniejsze niż kredytowanie w sposób komercyjny.
Istotnym instrumentem dla firm IT pozostają ponadto dostępne ulgi podatkowe, w tym szczególnie ulga na działalność B+R oraz ulga IP BOX. Na ich mocy podatnicy PIT lub CIT mają możliwość dokonania dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania tzw. kosztów kwalifikowanych, co wiąże się z wymiernymi finansowo korzyściami dla firm.
Przedsiębiorcy mają możliwość ubiegania się o dofinansowanie na projekty B+R nie tylko na poziomie krajowym, ale również w ramach Funduszy Europejskich dla poszczególnych regionów. Szczegółowy zakres pomocy ze środków unijnych jest określany każdorazowo w odniesieniu do konkretnego województwa, jednak można wskazać kilka kluczowych obszarów wsparcia, m.in. infrastruktura B+R, wdrożenie efektów prac B+R, rozwój kompetencji czy uzyskanie i ochrona własności intelektualnej.
Jeśli szukają Państwo możliwości dofinansowania swojego projektu ze środków unijnych lub nie mają Państwo pewności, czy planowane przedsięwzięcie wpisuje się w ramy działalności B+R, zapraszamy do kontaktu z naszymi specjalistami. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu jesteśmy w stanie zagwarantować profesjonalne i kompleksowe podejście skoncentrowane na rozwoju Państwa biznesu.
