Zgodnie z dostępnymi danymi przyjmuje się, że 9 na 10 wszystkich przedsiębiorstw w Polsce stanowi sektor MŚP, reprezentowany przez mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. To czyni z nich jednocześnie największego pracodawcę w unijnej gospodarce i kluczowy czynnik decydujący o jej rozwoju. Mimo tego faktu firmy należące do segmentu MŚP, szczególnie te na wczesnym etapie działalności, często zmagają się z problemami w obszarze pozyskiwania niezbędnego kapitału, a także dostępu do technologii czy innowacji. Odpowiedzi na te bolączki coraz szerzej dostarcza Unia Europejska, przewidując liczne preferencje dla przedsiębiorstw MŚP i oferując im łatwiejszy dostęp do środków publicznych, które mają służyć ich rozwojowi i sukcesywnemu zwiększaniu przewagi konkurencyjnej na globalnym rynku.
Jakie firmy mogą otrzymać status MŚP? Czym charakteryzuje się ten sektor i jakie wyzwania oraz szanse temu towarzyszą? Odpowiadamy!
Definicja MŚP i struktura w Polsce
Jak już wspomniano, pod skrótem MŚP kryją się mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. W definicji tego terminu mieszczą się trzy kategorie firm:
- przedsiębiorstwa samodzielne – dotyczą firm, które mają całkowitą niezależność lub posiadają co najmniej jeden mniejszościowy udział (pod warunkiem że każdy z udziałów nie przekracza 25%) w innych przedsiębiorstwach;
- przedsiębiorstwa partnerskie – jeśli wysokość posiadanych udziałów w innych przedsiębiorstwach sięga nie mniej niż 25% i nie więcej niż 50%;
- przedsiębiorstwa powiązane – jeśli wysokość posiadanych udziałów w innych firmach jest wyższa niż wskazany próg 50%.
Dla pełnego zrozumienie definicji MŚP istotne jest wprowadzenie także pojęcia kontroli – zarówno prawnej, jak i faktycznej. Jest to bowiem kluczowy czynnik ustalający rzeczywisty status firmy. Od kontroli zależy, czy dane przedsiębiorstwo może zostać zakwalifikowane do grupy przedsiębiorstw partnerskich, czy powinno znaleźć się w kategorii przedsiębiorstw powiązanych.
Kryteria kwalifikacji do sektora MŚP
Wspólna definicja MŚP i kryteria kwalifikacji to elementy konieczne do jednolitego stosowania polityki i sprawiedliwego rozdysponowywania środków publicznych wspierających ten sektor. Szczegółowe kryteria, na podstawie których dana firma kwalifikuje się jako MŚP, zostały ustalone w treści Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r.
Jak wynika z zapisów wspomnianego dokumentu, pierwszym kryterium kwalifikacji do sektora MŚP okazuje się liczba zatrudnionych osób. Przyjmuje się, że przedsiębiorstwo nie może zatrudniać więcej niż 250 pracowników. Drugim czynnikiem decydującym pozostaje natomiast wielkość rocznego obrotu, a także roczna suma bilansowa, przy czym roczny obrót firmy nie może przekraczać 50 mln euro lub jej roczna suma bilansowa musi być mniejsza niż 43 mln euro.
Wobec tego firmy MŚP definiuje się w poniższy sposób:
- mikroprzedsiębiorstwa to firmy, które zatrudniają mniej niż 10 pracowników, a ich roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 2 mln euro;
- małe przedsiębiorstwa to firmy, które zatrudniają mniej niż 50 pracowników, a ich roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 10 mln euro;
- średnie przedsiębiorstwa to firmy, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników, a ich obrót roczny nie przekracza 50 mln euro lub ich roczna suma bilansowa nie jest wyższa niż 43 mln euro.
Warto dodać, że w celu uznania danej firmy za MŚP konieczne jest spełnienie kryterium dotyczącego liczby zatrudnionych. Natomiast w przypadku rocznego obrotu i rocznej sumy bilansowej przedsiębiorstwo nie musi mieścić się jednocześnie w obu pułapach – do uzyskania statusu MŚP wystarczy spełnienie jednego z tych wymogów.
Czy liczba pracowników i osiągane przychody mają wpływ na klasyfikację?
Zarówno liczba pracowników, jak i osiągane przychody firmy są istotne dla ustalenia statusu MŚP. W przypadku liczby zatrudnionych warto zaznaczyć, że odnosi się ona do osób posiadających umowę o pracę w pełnym lub niepełnym wymiarze godzin, pracowników zatrudnionych na czas określonych oraz pracowników sezonowych. Co ważne, praktykanci lub studenci uczęszczający na praktyki zawodowe, a także pracownicy pozostający aktualnie na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim nie są brani pod uwagę.
W tym miejscu należy jednak podkreślić, że w celu nadania statusu MŚP sugerowanie się jedynie liczbami i wielkością firmy okazuje się często dalece niewystarczające. Ważnymi czynnikami, które mogą przesądzić o sposobie kwalifikacji danej firmy, są ponadto jej powiązania z innymi przedsiębiorstwami lub podmiotami (np. uczelnie wyższe, jednostki samorządu terytorialnego). Możliwa jest bowiem sytuacja, w której rzeczywiście niewielka firma nie otrzymuje statusu MŚP z uwagi na jej partnerstwa i dostęp do znacznych dodatkowych zasobów.
Jak rozróżnić, czy to jeszcze średnie przedsiębiorstwo, czy już duże?
Dla przedsiębiorców, którzy chcą ubiegać się o pozyskanie środków unijnych, konieczne okazuje się określenie wielkości prowadzonej firmy. Gros programów unijnych przeznaczony jest bowiem wprost dla sektora MŚP, dlatego błędna kwalifikacja przedsiębiorstwa może skutkować niepodpisaniem umowy o dofinansowanie lub – w gorszym scenariuszu – koniecznością zwrotu pozyskanych środków wraz z należnymi odsetkami.
Aby nie ryzykować przykrych konsekwencji, warto więc ustalić status przedsiębiorstwa jeszcze przed złożeniem wniosku o dotację. W jaki sposób jednak to zrobić, kiedy samo bazowanie na danych finansowych i stanie zatrudnienia, jak już wyjaśniono, nie zawsze przynosi jednoznaczną odpowiedź? Wówczas do zbadania pozostaje jeszcze kwestia niezależności firmy, a ta może być niekiedy naprawdę skomplikowana. We współczesnym złożonym otoczeniu biznesowym MŚP przyjmują różne formy i mogą mieć rozmaite powiązania finansowe czy operacyjne z innymi firmami. Dlatego czasem wyznaczenie granicy między średnim a dużym przedsiębiorstwem może wymagać wsparcia specjalistów.
Jako Elpartners oferujemy profesjonalną pomoc w tym zakresie – nasi eksperci uwzględnią indywidualne okoliczności towarzyszące danej firmie i ustalą jej status, wskazując najkorzystniejsze możliwości finansowania z Funduszy Europejskich.
Wpływ małych i średnich przedsiębiorstw na gospodarkę
MŚP stały się istotnym celem polityki UE i jednym z najbardziej znaczących motorów napędzających gospodarkę europejską. Firmy z tego sektora tworzą bowiem ponad 85% nowych miejsc pracy w Europie, dzięki czemu mają duże znaczenie w kontekście zwiększania zatrudnienia i budowania przewagi konkurencyjnej naszego kraju na globalnym rynku.
Czym wyróżniają się przedsiębiorstwa należące do MŚP na tle rynku?
Istotnymi cechami MŚP pozostaje z pewnością szybkie reagowanie na zachodzące zmiany rynkowe oraz zdolność tworzenia nowych miejsc pracy i dynamika, z jaką rośnie udział mikro firm w tworzeniu PKB. Firmy z tego sektora funkcjonują jednak w trudnym otoczeniu biznesowym, w którym muszą konkurować z wieloma podmiotami. Jednocześnie wymagają wsparcia, jakie nie jest konieczne w przypadku dużych i stabilnych przedsiębiorstw – szacuje się, że najwięcej MŚP w Polsce upada już w pierwszym roku działalności.
Jakie korzyści i wyzwania stoją przed przedsiębiorstwami ze statusem MŚP?
MŚP mają duży potencjał do dynamicznego rozwoju i odgrywania ważnej roli w globalnej gospodarce, jednak potrzebują w tym celu odpowiedniego otoczenia regulacyjnego budującego klimat przedsiębiorczości.
Kluczowymi problemami, z którymi mierzą się MŚP, pozostają liczne bariery strukturalne uwidoczniające się szczególnie w brakach kompetencyjnych z zakresu zarządzania i wdrażania innowacji. Przedsiębiorcy często posiadają również ograniczoną wiedzę na temat możliwości ekspansji międzynarodowej, a – przede wszystkim – nie dysponują środkami finansowymi niezbędnymi do realizacji istotnych inwestycji.
Możliwości i szanse na rozwój
Szansą na rozwój mikro, małych i średnich przedsiębiorstw okazują się Fundusze Europejskie, których największymi beneficjentami są właśnie przedstawiciele MŚP. W nowej perspektywie finansowania UE na lata 2021-2027 dostępne są zarówno konkursy krajowe, jak i programy regionalne (np. konkurs wdrażanie rozwiązań Przemysłu 4.0 w województwie łódzkim). Na ich realizację przewidziano budżet w wysokości 770 mld zł. Największa część tych środków trafi do firm MŚP, które inwestują w innowacje i rozwój działalności badawczo-rozwojowej. Jeśli zatem szukają Państwo najkorzystniejszych możliwości finansowania na rozwój prowadzonej działalności, zapraszamy do kontaktu – specjaliści z Elpartners profesjonalnie zajmą się całością zadań związanych z pozyskiwaniem dotacji.
Narzędzia wspierające i źródła finansowania dostępne dla MŚP
Unia Europejska oferuje szeroki wachlarz źródeł dofinansowania dla firm z sektora MŚP, które nie tylko stanowią szansę na szybki rozwój dla rodzimych przedsiębiorców, ale również przyczyniają się do poprawy krajobrazu gospodarczego Polski.
W Elpartners posiadamy wieloletnią praktykę zawodową, dzięki której rozumiemy, że każde przedsiębiorstwo ma własną specyfikę, dążąc do konkretnych celów biznesowych i strategicznych. Dlatego gwarantujemy indywidualne podejście do każdej sprawy, a współpracę rozpoczynamy od dogłębnej analizy Państwa potrzeb i oczekiwań. Nasi specjaliści zapewniają natomiast kompleksowe wsparcia na każdym etapie tego ważnego przedsięwzięcia, jakim jest projekt unijny.
Serdecznie zapraszamy do kontaktu!
Zespół Elpartners
573 454 379
