W połowie września tego roku pojawił się trzeci już raport przygotowany przez Fundację Startup Poland badający kondycję polskich startupów. Znajdziecie w nim bardzo dużo cennej wiedzy o młodych firmach w Polsce. Specjalnie dla Was przygotowaliśmy najważniejsze, naszym zdaniem, informacje z opracowania. Zapraszamy do lektury!
Startup – czyli tak naprawdę kto?
W ciągu ostatnich kilku lat słowo startup odmieniane jest przez wszystkie przypadki, dziś pytamy czym tak naprawdę jest startup? Czy jest to każda nowopowstała firma? Czy jeśli zarejestruję z kolegą spółkę to mogę nazywać już moją firmę startupem? Zgodnie z definicją znalezioną w Wikipedii „Startup jest przedsiębiorstwem lub tymczasową organizacją stworzoną w celu poszukiwania modelu biznesowego, który zagwarantowałby jej rozwój”. Jednakże w opinii Julii Krysztofiak-Szopy Prezes Fundacji Start up Poland nie każda nowa firma to startup, w przedmowie do raportu wyjaśnia ona, że „Startupy to takie przedsięwzięcia, które mają potencjał bardzo szybkiego wzrostu: dzięki przewadze technologicznej lub niszy rynkowej, która nie została jeszcze odkryta i zagospodarowana”.
Startupowiec czyli kto?
Jeśli pokusimy się o narysowanie portretu przeciętnego polskiego startupowca będzie to trzydziestolatek, posiadający wyższe wykształcenie, pracujący w korporacji lub mający własną firmę. Najczęściej działa w modelu B2B, a więc kieruje swoje usługi lub produkty do biznesu (sprzedając swoje rozwiązania głównie do sektora mikroprzedsiębiorstw i MŚP), specjalizuje się w obszarach takich jak big data, analityka, IOT, narzędzia deweloperskie i nauki przyrodnicze. Działa również w strefie designu i mody, nierzadko tworzy także nowoczesne technologie dla marketingu. W większości nie jest jedynym założycielem firmy – posiada wspólnika. Najczęściej jest ich dwóch (36%), trzech (22%), a nawet czterech lub więcej (17%). Przeważnie może pochwalić się także pewnym doświadczeniem zawodowym, często w zakresie zakładania startupów, prowadzenia własnych biznesów lub pracy w korporacjach czy innych firmach.
W jaki sposób się finansuje?
Startupowiec potrafi bardzo dobrze zarządzać swoimi finansami – środki na prowadzenie własnej działalności najczęściej czerpie z własnych oszczędności i z reinwestowania przychodów. Metodę tę zwaną bootstrappingiem stosowały z powodzeniem firmy takie jak Apple, Dell czy Microsoft. Ci, którzy chcą pozyskać dodatkowe środki zewnętrzne koncentrują się na inwestorach typu anioł biznesu, venture capital czy akcelerator. Wg badania, inwestor co piątej firmy pochodzi z zagranicy. Kolejnym źródłem przychodów są także środki unijne, głównie z programów PARP czy NCBiR.
Polish startup goes global
Polskie startupy mają szerokie kontakty międzynarodowe. Obcokrajowcami są nie tylko inwestorzy, wśród założycieli co ósmy jest przedstawicielem innego kraju (dla porównania, w Dolinie Krzemowej – już co drugi). Polskie, młode firmy zatrudniają również pracowników spoza kraju; głównie z USA, UK i Ukrainy. Blisko połowa z nich sprzedaje swoje produkty i usługi poza granicami pretendując do miana marek globalnych.
Jak sprzedaje?
Startupy sprzedają głównie w modelu SaaS – czyli korzystają ze sposobu udostępniania swoich produktów użytkownikom. W praktyce działa to tak, że chcąc skorzystać np. z interesującego nas oprogramowania nie trzeba go już kupować i instalować na komputerze, wystarczy zalogować się do systemu na stronie www i korzystać ze wszystkich jego funkcjonalności. Proste i innowacyjne zarazem. W ten sposób działa np. program do fakturowania – fakturownia.pl. Inne popularne modele sprzedażowe wśród startupowców to e-commerce, marketplace, web services czy też aplikacje mobilne.
Jaki ma przychód?
Przeciętny przychów większości startupów kształtuje się na poziomie do 100 tys. złotych miesięcznie (taką wartość deklaruje aż 60 %), natomiast 15% osiąga miesięcznie przychody powyżej 0,5 mln złotych. Całkiem nieźle jak na firmy dopiero zaczynające swoją przygodę z biznesem.
Gdzie mieszka?
Na nowej mapie startupowych miast pojawiły się oprócz Wrocławia, Warszawy, Krakowa, Poznania i Trójmiasta, znanych z poprzednich edycji raportu – także Kielce, Olsztyn, Lublin i Łódź. Jest to dowód na to, że ekosystem startupów w naszym kraju cały czas się powiększa.
Co z tymi patentami?
Zgodnie z definicją, przedstawioną powyżej, startupy mają zdobyć przewagę konkurencyjną dzięki zagospodarowaniu pewnej niszy rynkowej. Wiele z nich posiada także unikatowy produkt, know -how czy też technologię, którą warto opatentować, niewiele firm jednak z tego korzysta, jeśli nawet – to najczęściej patentują to jedynie w kraju (43%), rzadziej za granicą (32%).
Czy współpracuje z ośrodkami naukowymi?
Prawie połowa polskich startupów współpracuje z przedstawicielami świata nauki, w perspektywie ten trend na pewno będzie się umacniał. To bardzo dobry kierunek rozwoju, nie tylko dla samej nauki, ale także dla młodych, innowacyjnych firm, które mogą korzystać z wiedzy i doświadczenia naukowców. Warto też podejmować współpracę z fundacjami, które specjalizują się w doradztwie biznesowym; mogą uporządkować finanse, pomóc w przygotowaniu strategii, bądź wesprzeć w pozyskiwaniu środków.
Na jakim jest etapie rozwoju?
Najwięcej polskich startupów znajduje się w średnich fazach rozwoju, spora część w fazie tzw. solution – product fit (41%), czyli jest na etapie generowania już pierwszych przychodów, ale wciąż jeszcze musi intensywnie pracować nad produktem, stale go udoskonalając. Kolejną dość liczną grupą jest tzw. product – market fit, czyli etap na którym istnieje już sprzedaż i sprawnie funkcjonujący model biznesowy (29%).
Czego potrzebuje?
Oprócz finansowania startupy deklarują potrzebę zatrudniania wykwalifikowanych pracowników oraz zdobywania nowych kontaktów. W zakresie wiedzy natomiast, potrzebują szkoleń szczególnie z zarządzania, marketingu i mentoringu.
I tym oto sposobem przeszliśmy przez wszystkie najważniejsze naszym zdaniem informacje znajdujące się w raporcie. Regularnie śledźcie naszego bloga, będziemy tworzyć cykl artykułów poświęcony tylko startupom. Z kolejnych postów dowiecie się między innymi, jak znaleźć finansowanie, gdzie bywać i czego nie można zapominać tworząc strategię biznesową i marketingową firmy.
